หน่วยที่ 5 การประเมินผลกระทบระบบสิ่งแวดล้อม
สถานภาพสิ่งแวดแบ่งออกเป็น
4 สถานภาพหรือภาวะคือ
.....1. ภาวะสมดุลธรรมชาติ
(State of nature balance) หมายถึง ภาวะของระบบสิ่งแวดล้อมที่มีคุณค่า
ทางสิ่งแวดล้อมในภาวะสมดุลหรือใกล้เคียงสมดุลธรรมชาติ ซึ่งสามารถแสดงลักษณะการทำงานได้ใน
ภาวะ ธรรม ชาติหรือเหมือนธรรมชาติเป็นระบบสิ่งแวดล้อมที่มีชนิดปริมาณ สัดส่วน
และการกระจายของสิ่งแวดล้อม ใน ภาวะธรรมชาติ
.....2. ภาวะเตือนภัย (Warning
state) หมายถึงภาวะของระบบสิ่งแวดล้อมที่มีภัยหรือลักษณะ การเปลี่ยน แปลงในบางทีบางแห่ง
แต่เกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้น และสามารถฟื้นคืนสภาพได้ ลักษณะการเกิดนี้อาจมีส่วน
ทำ ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงชนิด สัดส่วนการกระจายเป็นไปในลักษณะชั่วคราว
เป็นภาวะที่เกิดพิษภัยอาจจะรุนแรง มาก แต่เนื่องจากเกิดในช่วงเวลาสั้น
ระบบก็ฟื้นคืนสภาพได้ จึงเปรียบเสมือนเตือนภัย หรือน่าจะเตือนให้แก้ไข
ก่อนจะสายเกินไป
.....3. ภาวะเสี่ยงภัย
(Risky state) หมายถึง ภาวะที่เกิดเป็นพิษภัยจนเป็นอันตรายต่อมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอัน
ปรากฎให้เห็นในบางจุดบางทียากต่อการแก้ไข มีแนวโน้มจะลุกลามสู่พื้นที่ใกล้เคียงและแผ่กว้างออกไปลักษณะ
เช่นนี้ทำให้การเปลี่ยนแปลงชนิด ปริมาณ สัดส่วนการกระจายของสิ่งแวดล้อมเป็นการเปลี่ยนแปลงแบบถาวร
หรือใกล้ถาวร เช่น น้ำเสียของแม่น้ำแม่กลอง สภาพป่าไม้บนที่สูงในปัจจุบันเหล่านี้เป็นต้น
.....4. ภาวะวิกฤติ (Critical
state) หมายถึงภาวะที่สิ่งมีชีวิตทั้งคนสัตว์ และพืชได้รับอันตรายเพราะได้มีการ
เปลี่ยนแปลงอย่างถาวรของชนิด ปริมาณ สัดส่วน และการกระจายของสิ่งแวดล้อม
เช่น น้ำเสียของแม่น้ำเจ้า พระยาตอนล่าง ดินเค็มในภาคอิสาน เป็นต้น
.....ในการปริเมินสถานภาพทั้ง 4 สภาวะของทรัพยากรสิ่งแวดล้อม
4 กลุ่ม จะปรากฎให้เห็นเด่นชัดและถูกต้อง ผู้ประเมินหรือผู้วิเคราะห์ปัญหาสิ่งแวดล้อมต้องรู้ถึงตัวบ่งชี้คุณภาพสิ่งแวดล้อมและมีการเปรียบเทียบกับกฎหมาย
กฎเกณฑ์หรือมาตรฐานของตัวบ่งชี้คุณภาพสิ่งแวดล้อมนั้นอย่างถูกต้องแม่นยำศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม
ที่อาจ จะเกิดขึ้นเป็นการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมที่อาจจะเกิดขึ้นต่อสภาพแวดล้อมไม่ว่าจะเป็นสิ่งแวดล้อม
ท้องถิ่น ประเทศและโลกเมื่อมีกิจกรรมต่างๆของมนุษย์ หรือ มีโครงการพัฒนาเกิดขึ้นในพื้นที่ที่ต้องการศึกษา
วิเคราะห์ ปัยหาซึ่งในการ วิเคราะห์ผลกระทบนี้อาจจะวิเคราะห์ด้วยว่า หากไม่มีโครงการพัฒนานี้เกิดขึ้น
การ เปลี่ยนแปลง ทรัพยากรจะเป็นอย่างไรและหากมีโครงการเกิดขึ้นแล้วจะส่งผลกระทบสิ่งแวดล้อมอย่างไร
ผลกระทบอะไรบ้าง ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้เช่น การสูญเสียที่ดินผลกระทบในขณะก่อสร้างเมื่อก่อสร้างเสร็จจะเป็นอย่างไรบ้างหามาตรการ
ป้องกันและแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อมการพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติหรือโครงการที่จะเกิดขึ้นหาก
มีผลกระทบ ดานบวกควรจะหาแนวทางเสริม ให้มีผลดีมากขึ้นหากมีผลกระทบด้าน
เสียควรจะหา แนวทางป้องกัน แก้ไขหรือ ลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมที่อาจจะเกิดขึ้น
หากมีความเสียหายเกิดขึ้นจะต้อง มีการชดเชยอย่าง เหมาะสม แต่หาก หลีกเลี่ยงได้ให้พยายามหลีกเลี่ยงการพัฒนาโครงการให้มากที่สุด
