อย่างที่หลายท่านทราบนะครับ ว่า Self Check หรือเครื่องบริการยืมทรัพยากรด้วยตนเอง ตัว ๆ นึงนั้น ราคาค่อนข้างแพงมาก หากจะนำมาใช้ในห้องสมุดขนาดกลางหรือขนาดเล็กยิ่งเป็นการลงทุนที่สูงมาก ประกอบกับปัจจุบัน หน่วยงานด้านวิทยบริการหรือห้องสมุด ก็ถูกจำกัดในเรื่องของอัตรากำลัง ทำให้จำนวนบุคลากรมีไม่เพียงพอต่อการบริการ ดังนั้นการนำเอา Software ประเภทเปิดเผยต้นฉบับ หรือ Open Source มาใช้จึงเป็นทางออกที่ดีทั้งในเรื่องของงบประมาณ อัตรากำลังที่จำกัด อีกทั้งบางครั้งยังสามารถขยายการบริการทั้งในเรื่องของ เวลาและช่องทางการบริการได้มากกว่าเดิมด้วยซ้ำ
สำหรับ Software Open Source Self Check ที่จะนำเสนอในวันนี้ จะเป็น Open Source Self Check ที่พัฒนาโดยภาษา PHP และทำงานควบคู่กับ Protocal SIP2 ซึ่งเป็นมาตราฐานในการติดต่อสื่อสารและแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่าง ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ หรือ Intregrated Library System หรือ ILS กับอุปกรณ์ต่างๆ ในระบบห้องสมุดอัตโนมัตินั่นเองครับสำหรับความเป็นมาของ Open Source Self Check สรุปง่ายๆได้ดังนี้ครับ แรกเริ่มนั้น SIP2 ถูกพัฒนาโดย บ. 3M และเปิดเผยแพร่ให้ใช้ มีการใช้งานอย่างแพร่หลาย ต่อมาคุณ John Wohler ได้พัฒนา SIP2 php class ขึ้นมาเพื่อใช้เป็น Library ของภาษา PHP ในการติดต่อกับ LIS ผ่าน SIP2 โดยได้ปล่อย Library ดังกล่าวให้นักพัฒนาคนอื่นๆ Download ไปใช้เมื่อประมาณเดือนมีนาคม ปี 2008
หลังจากนั้น คุณ Ericc Melton ได้นำเอา Library ดังกล่าวมาพัฒนาเป็น Open Source Self Check ต่อโดยพัฒนาให้มีลักษณะเป็น Kiosk หรือเครื่องบริการยืมทรัพยกรด้วยตนเอง และปล่อยให้ Download Version 1 เมื่อเดือน กพ. 2010 หลังจากนั้นก็ได้พัฒนามาเรื่อจนล่าสุดเป็น Version 1.2 ซึ่งระบบสามารถทำให้ผู้ใช้ทำการยืมทรัพยากรด้วยตนเองได้
แต่ทั้งนี้ก็มีการหายไปของการพัฒนาอยู่หลายปี จนเมื่อผมและทีมพบว่า Open Source Self Check มีคุณสมบัติของ Open Source ตามที่ทีมของผมต้องการ จึงลองเข้าไปศึกษา และพบว่า สามารถใช้งานได้ดีระดับหนึ่ง แต่ทั้งนี้ก็ยังไม่ตอบสนองความต้องการเฉพาะได้ทั้งหมด เช่น การป้อน UserID ที่มีเครื่องหมาย – ที่ยังไม่สามารถทำได้ เนื่องจาก User ที่มหาวิทยาลัยของพวกผมนั้น จะมีขีด – ก่อนหมายเลขตัวสุดท้าย เช่น 330000109426-5 เป็นต้น ถือว่าเป็นโชคดีมากๆครับ ที่โลกนี้มี Open Source ผมและทีมจึงนำ Code ต้นฉบับมาแก้ไข เพื่อรองรับการป้อน input แบบพิเศษ นี้ และยังส่งไฟล์ที่แก้ไขแล้วกลับไปให้ผู้พัฒนาด้วย
ภาพการรายงานกลับไปยังผู้พัฒนาเรื่อง Keypad ชุดใหม่ (Issue ที่ 36 ) และ Issue ล่าสุดเรื่องของการรับ Password ของผู้ใช้และรองรับภาษาอื่นๆแต่ยังไม่หมดเท่านั้นครับ SIP2 Server ของพวกนั้นมีความต้องการพิเศษ คือ ต้องการ Password หรือรหัสผ่านของผู้ใช้ด้วย โดยทีมของผมได้แจ้งกลับไปยังผู้พัฒนาว่าต้องการ Feature นี้ และผู้พัฒนาได้ตอบกลับว่าอยู่ในรายการที่จะทำอยู่แล้ว แต่ยังไม่สามารถทำได้ เนื่องจากยังไม่ว่าง ทำให้ผมและทีมมาคิดกันว่า งั้นเราก็ทำให้เขาเลยดีกว่า และอีก feature หนึ่งที่ผู้พัฒนาต้องการคือ การรับรองภาษา หลายๆภาษาในการแสดงผล ผมและทีมจึงหารือกันว่า เราน่าจะ ทำ 2 Feature นี้แหละ ให้สำเร็จก่อน และก็ได้ปรับปรุง พัฒนา code จนสำเร็จ และส่งกลับไปยังผู้พัฒนาแล้วเมื่อวันที่ 11/12/2014 ที่ผ่านมา ขณะนี้รอการตรวจสอบจากผู้พัฒนาหลัก และคงจะได้ใช้กันต่อไป เขียนมาซะยาว ลองมาดูการใช้งานกันดูนะครับ